Toekomst HBEL gemeenten bij CDA in goede handen!

In discussies over de toekomst van de bestuurlijke samenwerking in de regio Gooi en Vechtstreek wordt vaak verwezen naar de succesvolle bestuurlijke samenwerking in het sociale domein. Die bestuurlijke samenwerking in het sociale domein verloopt zo goed, dat die als voorbeeld wordt gezien door veel regio’s in overige delen van Nederland.
Ook in de discussies over bestuurlijke samenwerking tussen Huizen, Blaricum, Eemnes en Laren (hierna HBEL) staat buiten kijf dat de samenwerking in het sociale domein in HBEL verband succesvol is. Hoe komt het dat die samenwerking zo goed gaat en welke lessen kunnen we daaruit leren voor de toekomst?

Het gaat ons om mensen!

In april 2015 brachten CDA bestuurders uit het hele land een pamflet uit met de titel: “Het gaat ons om mensen!”. Met dit pamflet spraken zij uit wat inwoners m.b.t. het sociale domein van CDA bestuurders mogen verwachten. In de HBEL gemeenten stonden van 2014 tot 2018 vier CDA bestuurders voor de uitdaging om die beloften ook in de praktijk waar te maken: CDA wethouder Janny Bakker-Klein uit Huizen, CDA wethouder Ben Lüken uit Blaricum, CDA wethouder Jan den Dunnen uit Eemnes en CDA wethouder Leen van der Pols uit Laren. Zij waren het, die vanaf de decentralisaties in het sociale domein in 2015 met hun voeten in de klei stonden. Zij moesten sturing geven aan een échte transformatie, die nodig is voor een samenleving, waarin iedereen meedoet, waarin mensen hun talenten kunnen ontwikkelen en waarin het weer gewoon is dat mensen voor elkaar zorgen.
Zij organiseerden het sociale domein in hun eigen gemeenten zodanig, dat zowel inwoners als professionals die in hun gemeenten zorg en ondersteuning bieden persoonlijk gekend werden. Tegelijkertijd werkten zij intensief samen om waar dat nodig was zaken ook voor alle inwoners in de HBEL gemeenten efficiënt te regelen.
Onze stellingname is, dat het feit dat vier CDA wethouders uitvoering hebben gegeven aan de samenwerking binnen het sociale domein in HBEL verband, zo succesvol kon zijn omdat die samenwerking gebaseerd was op belangrijke elementen vanuit het CDA pamflet:
1. Het hebben van een gedeelde visie;
2. Respect voor de eigenheid van de gemeenschappen waar inwoners deel van uitmaken;
3. Samenwerking vanuit principes van ‘dienend leiderschap’;
4. Werken vanuit vertrouwen.

Ad 1. CDA Visie
In het christelijk sociaal denken heeft altijd een mix van persoonlijke verantwoordelijkheid en solidariteit centraal gestaan. Wij gaan ervan uit dat mensen verantwoordelijkheid kunnen en willen dragen, maar dat mensen als dat nodig is voor elkaar willen zorgen. De overheid moet de verantwoordelijkheid van elk mens respecteren (en aanmoedigen). Niemand mag in onze samenleving klem komen te zitten in een situatie waarin hij alleen maar kan ontvangen van anderen!
De kwaliteit van de samenleving begint volgens het CDA bij mensen die naar elkaar omzien. Inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties die zich bewust en actief openstellen voor anderen. Mensen functioneren het beste als zij onderdeel zijn van een gemeenschap. Daarom hecht het CDA veel waarde aan de zogenaamde ‘inclusieve samenleving’.

Ad 2. Eigenheid van gemeenschappen
Mensen maken deel uit van gemeenschappen. Zij zijn en blijven altijd aangewezen op anderen. Niemand is volstrekt autonoom. Het CDA benadrukt het belang van vitale maatschappelijke verbanden. De samenleving is vaak veel vitaler dan we soms denken. CDA bestuurders geven ruimte aan die samenleving en beseffen het belang van gemeenschappen voor het welbevinden van mensen. Zij zoeken daarom steeds actief naar een schaal die past bij de menselijke maat, liefst zo dichtbij mogelijk, bijvoorbeeld in de wijkteams in onze dorpen.

Ad 3. Dienend leiderschap
Innovaties die de kwaliteit van onze samenleving verbeteren komen uitsluitend tot stand als we ook in onze eigen gemeentelijke organisaties het belang van ‘naar de ander luisteren’ erkennen, ruimte geven aan initiatieven van onze medewerkers en hun professionaliteit en talenten maximaal benutten. Dat vergt ‘dienend leiderschap’ op alle niveaus.
In het sociale domein hebben de wethouders van de HBEL gezamenlijk actief geluisterd naar casusbesprekingen met consulenten die direct contact hebben met inwoners. Op basis van hun ervaringen werd het beleid dienend gemaakt aan de uitvoering en kon worden meebewogen met de keuzes die in de praktijk van alle dag het best blijken te werken. Dit heeft voor alle inwoners van de HBEL heel goed uitgepakt.

Ad 4. Vertrouwen
De CDA bestuurders hebben geïnvesteerd in een cultuur van vertrouwen, waarbinnen medewerkers verantwoordelijkheid durfden nemen en initiatieven gingen tonen.
Tegelijkertijd werd de regeldruk omlaag gebracht en vertrouwen gegeven aan de samenleving, waarbinnen veel vragen van mensen kunnen worden opgelost, ook zonder overheidsbemoeienis. Er is voor gezorgd dat er op regionaal niveau één verantwoordingssystematiek is ingevoerd, waarmee de administratieve lasten voor (zorg)instellingen zoveel mogelijk beperkt konden worden.
Belangrijk was dat er ook in het wethoudersoverleg sociaal domein HBEL sprake was van onderling vertrouwen. Wethouders maakten afspraken over de wijze waarop hun gezamenlijke standpunten in regionaal verband zou worden ingebracht. Dat leidde er in de praktijk toe dat er vanuit een gezamenlijke visie op voorliggende vraagstukken met één woordvoerder namens de HBEL kon worden gesproken in bijvoorbeeld de vier ‘stuurgroepen sociaal domein’ en in het portefeuillehoudersoverleg sociaal domein in regio Gooi en Vechtstreek en in het DB en het AB van ons SW bedrijf Tomingroep BV.

Toekomst van de bestuurlijke samenwerking

Het hebben van een gedeelde visie, respect voor de eigenheid van de gemeenschappen waar inwoners deel van uitmaken, samenwerking vanuit principes van ‘dienend leiderschap’ en werken vanuit vertrouwen, dat zijn de elementen die aan de basis hebben gelegen voor het succes van de samenwerking tussen de vier CDA wethouders in het sociale domein.
Vanuit die ervaring is ook de gedachte ontstaan dat we de bestuurlijke samenwerking in het sociale domein zouden kunnen verbreden naar de bestuurlijke samenwerking op alle domeinen waar meer (regionale) bestuurskracht gewenst is.
Op basis daarvan is gewerkt aan een voorstel voor een lichte gemeenschappelijke regeling, waarbij de HBEL gemeenten, net als in het sociale domein, ook op andere beleidsterreinen op regionaal niveau met één wethouder namens de HBEL zouden spreken. De ervaring in het sociale domein heeft geleerd dat dit de bestuurlijke drukte kan verminderen en de slagkracht van de regio Gooi en Vechtstreek als geheel zodanig kan vergroten, dat we in het hele land als voorbeeld worden gezien.
Het is onbegrijpelijk dat de provincie deze vorm van samenwerking niet op waarde heeft kunnen schatten.
Wat het besluit van de provincie uiteindelijk zal zijn, er zal altijd samenwerking nodig zijn. CDA bestuurders van de HBEL hebben bewezen dat zij dat kunnen. Hoe de komende jaren de toekomst van de HBEL gemeenten er ook uit zal komen te zien, het moge duidelijk zijn dat die samenwerking bij het CDA in ieder geval in goede handen is!

(….)
Namen politiek leiders CDA HBEL